Egzema na dłoniach

Egzema dłoni, znana również jako wyprysk dłoni, to przewlekłe schorzenie skóry charakteryzujące się stanem zapalnym. Jej przyczyny są złożone. Warto podkreślić, że jest to schorzenie niezakaźne, które jednak często nawraca. Okresy poprawy (remisji) przeplatają się okresami występowania widocznych zmian skórnych. Egzema może znacząco obniżyć komfort życia chorych z powodu uciążliwych objawów. Bywa uznawana za chorobę zawodową, która dotyka szczególnie osoby mające częsty kontakt z wodą lub substancjami drażniącymi.

Egzema dłoni to złożona dolegliwość, której rozwój jest wynikiem współdziałania wielu czynników, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych. Kluczową rolę odgrywają predyspozycje genetyczne, które powodują osłabienie naturalnej bariery ochronnej skóry, co prowadzi do nieprawidłowych reakcji układu odpornościowego. Często problem wywołują również alergeny, takie jak:

• nikiel,

• pyłki roślin,

• roztocza,

• sierść zwierząt,

• pleśń,

• pokarmy.

Równie niebezpieczne są substancje drażniące, w tym detergenty, mydła, chemikalia, a także niektóre kosmetyki. Dodatkowo objawy zaostrzają następujące czynniki:

• stres,

• zaburzenia hormonalne,

• niekorzystne warunki pogodowe,

• częste moczenie rąk,

• podrażnienia mechaniczne.

Wszystkie te czynniki mogą prowokować reakcje, zarówno alergiczne, jak i niealergiczne.

Jak objawia się egzema na dłoniach? Symptomy zmieniają się w zależności od stadium choroby. W początkowej, ostrej fazie dłonie intensywnie swędzą, stają się zaczerwienione i obrzęknięte. Charakterystyczne są również drobne grudki oraz pęcherzyki wypełnione płynem. Gdy te pęcherzyki pękną, pozostawiają sączące nadżerki, które z czasem pokrywają się strupami. Wówczas skóra bywa bardzo bolesna, łatwo pęka, co prowadzi do powstawania ran i zwiększa ryzyko infekcji.

Zupełnie inaczej przebiega faza przewlekła. W tym stadium skóra jest wyraźnie sucha i łuszcząca. Często obserwuje się jej zgrubienie, zwane liszajowaceniem. Pojawiają się też trwałe blizny oraz przebarwienia.

Egzema dłoni może objawiać się w różny sposób. Kluczowe jest jednak rozpoznanie objawów, co znacząco ułatwia skuteczne leczenie. Przyjrzyjmy się najczęściej spotykanym typom egzemy.

Wyprysk kontaktowy pojawia się, gdy skóra reaguje na alergeny lub substancje drażniące. To nic innego jak alergiczne zapalenie skóry, często określane mianem egzemy kontaktowej dłoni.

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła dolegliwość, której podłożem są zazwyczaj czynniki genetyczne. Bywa również nazywane wypryskiem atopowym.

Wyprysk potnicowy łatwo rozpoznać po małych, wypełnionych płynem pęcherzykach, które niezwykle swędzą. Ten rodzaj egzemy bywa też nazywany egzemą potnicową.

Poza wymienionymi typami egzemy istnieją także inne jej formy, takie jak:

• wyprysk zawodowy — bezpośrednio związany z wykonywaną pracą;

• wyprysk pieniążkowaty — charakteryzujący się okrągłymi zmianami skórnymi;

• wyprysk łojotokowy — znany również jako egzema łojotokowa;

• wyprysk fotoalergiczny — rzadka odmiana wywoływana ekspozycją na słońce.

Aby skutecznie leczyć egzemę na dłoniach, niezbędna jest konsultacja ze specjalistą – dermatologiem lub alergologiem. Terapia obejmuje różnorodne metody, dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta:

• stosowanie leków miejscowych zwalczających stan zapalny, takich jak maści sterydowe (np. hydrokortyzon) oraz inhibitory kalcyneuryny (np. takrolimus, pimekrolimus),

• w bardziej zaawansowanych przypadkach przyjmowanie leków doustnych, w tym przeciwhistaminowych (łagodzących świąd), antybiotyków (zwalczających infekcje), a także leków immunosupresyjnych (np. cyklosporyna, metotreksat, azatiopryna) czy retinoidów (np. acytretyna),

• leczenie fototerapią z użyciem światła UV,

• przeprowadzanie testów alergicznych, zwłaszcza płatkowych, w celu identyfikacji czynników wywołujących egzemę.

Dobór najskuteczniejszej formy terapii musi być dokonywany na podstawie wyników testów i oceny specjalisty.

Domowe metody mogą skutecznie pomóc w walce z egzemą dłoni. Wykorzystują one naturalne składniki o właściwościach przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych, które pomagają złagodzić uciążliwe objawy.

Ulgę mogą przynieść rozmaite kąpiele, w tym te z dodatkiem płatków owsianych, a także kąpiele podchlorynowe i z nadmanganianem potasu.

Bezpośrednio na skórę warto nakładać:

• żel aloesowy,

• olej kokosowy,

• masło shea,

• miód,

• olejek z drzewa herbacianego.

Nie można zapominać o diecie. Powinna być bogata w kwasy omega-3, omega-6 oraz kwas gamma-linolenowy. Warto również zadbać o antyoksydanty, które wspierają zdrowie skóry.

Można także rozważyć suplementację probiotykami, które pomagają utrzymać zdrowy mikrobiom jelitowy.

Regularne nawilżanie i natłuszczanie skóry to ważny element walki z egzemą. Do pielęgnacji skóry niezbędne są emolienty – kremy, maści i emulsje, które skutecznie odbudowują naturalną barierę ochronną skóry. Te specjalistyczne preparaty są bogate w aktywne składniki, takie jak ceramidy, mocznik, alantoina czy D-pantenol. Substancje te intensywnie nawilżają naskórek, poprawiając jego elastyczność i ogólną kondycję.

Aby zapobiec nawrotom i zaostrzeniom egzemy, konieczne jest:

• unikanie czynników drażniących,

• używanie wyłącznie łagodnych środków do mycia rąk, najlepiej substytutów mydła o niskim pH,

• mycie dłoni letnią wodą,

• delikatne osuszanie dłoni po umyciu,

• zakładanie rękawiczek ochronnych (winylowych lub bawełnianych), które skutecznie chronią delikatną skórę dłoni w czasie kontaktu z detergentami, chemikaliami czy wodą,

• ograniczenie stresu,

• unikanie nadmiernej higieny, co zapobiega przesuszeniu skóry i chroni ją przed niepożądanymi reakcjami.